Kung bakit hindi pa rin ako boboto sa anumang halalang Filipino kahit posible’t may pagkakataon

Wala sa mga kandidato ang problema.

 
Wala rin sa mga plataporma nila – o kawalan yaon.

 
Nasa “Sistema” ang problema.

 
Nasa isang “Sistemang” sakop ang pulitika, ekonomiya, lipunan, pati na rin ang kaalaman at aliwan ng bansang ito.

 
Nasa isang “Sistemang” ipinakilala sa Sangkapuluang ito noong paghahari pangangasiwa ni Tito Sam.

 
Nasa isang “Sistemang” dayuhan sa ating nakaraan, pamana, mga kaugalian at mga karanasan.

 
Nasa isang “Sistemang,” dahil ipinagkaloob ni Tito Sam, bahagi ng malawakang prosesong kung tawagin ay “globalisasyon.” Isang prosesong pinapatag ang kaisipan ng madla’t inaalis o inaamo ang anumang pagkakaibang tunay sa pagitan ng mga tao.

 
Hindi mahahanap, hindi matatamo sa ilalim ng “Sistemang” ito ang landas, ang susing tunay sa katubusan ng Perlas ng Silangan.

 
Ang tunay na pagbabago’t katubusan ng Filipinas ay mahahanap sa ating nakaraan at kinabukasan.

 
Sa ating nakaraang “halo-halo” o “mestiso,” bunga ng pagsalubong ng katutubo’t Kastila, na may kontribusyon din mula sa Intsik at ibang mga kulturang Europeo.

 
Sa ating nakaraang hinulma ng himagsikan at awtoridad, ng mga paniniwala ng karaniwang tao at ng mga prinsipyo ng “alta sociedad.”

 
Sa ating nakaraang sinira ng Ikalawang Digmaang Pandaigdig, pero may mga anino’t mga multong nananatili pa rin at naghihintay na malantad, mga yamang nakabaon na naghihintay na mahukay.

 
Sa isang kinabukasang hindi ayon sa punto de vista ng demokrasya ng Agilang Kalbo, kundi tumatanggap ng mga impluwensiya mula sa ibang mga kultura ng daigdig, at hinuhubog sila ayon sa interes ng bansa, ayon sa naunang tradisyon.

 
Sa isang kinabukasang hindi ayon sa modelong maunlad ng anumang bansa, kundi ayon sa interes ng Sangkapuluan, ayon sa pamana ng Perlas ng Silangan, para sa mabuting kapakanan ng bayan.

 
Ang tunay na solusyon sa bansa ay nakatingin sa hinaharap, nakaugat sa nakaraan.

 
Ang tunay na solusyon sa bansa ay REBOLUSYON.

 
Ang tunay na solusyon sa bansa ay REBOLUSYONG PAMBANSA.

To the terror

Courtesy of RTÉ

I’m tired of hearing it. I’m tired of reading it. I’m tired of watching it. In fact, I have tried to avoid encountering it as much as possible. It is something I have encountered before.

The attacks’ aftermath. The dead bodies, the souls that have left, in most cases unwillingly. Those who survived and trying to recover from the whole affair . The whole country mourns. In fact, almost the whole world mourns and symphatizes. The identification of the responsible ones as, at least, followers of a “radical” form of a Middle Eastern faith. Subsequent promise and action of governments to deal with the cause of the attacks. Mostly involving internal security. The theme of “love, not hate.” Media stories of citizens being warm, friendly and welcoming to their migrant neighbours. The survivors and those left behind by the perished who choose not to hate their attacker’s co-religionists. The needed declaration by the co-religionists that condemns those attacks, that they are one with the victims. A renewed focus on what is happening in the Middle East, its causes and its solutions.

It arguably all began with 9/11. Then the events in Madrid and London, followed by Charlie Hebdo. It appears like the Western world — whose opinion is arguably the most important in the world — is forced to think and reflect on terrorism, “radical” Islam and everything about them only when it hits these shores. Otherwise, most of us don’t give much attention to the region where all of this is coming from — the armed actions, bombings, protests, abuse — unless it hits our interests directly.

But that is not the point here. Or rather it is only one point of this post. The other point is what to make of all this, what to do out of all this.

So we are besieged or flanked by forces that are only interested in pushing their interests forward, mostly to our disaster. That would include Islamists, liberal-oriented governments and right-wing populists. What is there to do?

There is no other choice but to fight. The fight to live and to exist. The individual duty to fight. Fighting by simply existing and living. No more time to mourn, maybe even to love and to hate. Just fight.

Thoughts on 19 October 2015

Courtesy of cbc.ca

A mixed (and in this case, late) response. But let’s start with the positives here, or rather the only positives here.

The so-called “Conservative” party was finally dislodged from power after nearly a decade of trying to impose its US Republican-inspired ideals on a country that’s fundamentally different in its founding principles, and with Stephen Harper’s resignation as the cherry on the cake. They were 10 years of actions, decisions and legislations that already or were going to significantly affect this country, its citizens and their affairs in a way never seen before — and mostly negative. Whether anything of the legacy of the founding father of the present Conservatives will remain is dependent on both his successors as party chief and Prime Minister.

After 10 years, we finally have a non-“Conservative” government. Indeed, there are many, many hopes that incoming Prime Minister Justin Trudeau will reverse many or most of the domestic and foreign policies of the previous government that gave Canada a reputation never before negative in its existence as a country, both to its people and to its global neighbours. And throughout his campaign, Trudeau managed to present the image of someone willing and able to do what the majority of Canadians desire. As for their fulfillment or disappointment, that will become clear in the coming few months, and later in this article.

The removal from power of the “Conservatives,” their leader’s resignation and the positive potential of the incoming Grit government are the only positives previously mentioned. The rest just left me disappointed, for lack of a better word. Let’s start with the “Conservatives.”

True, they’re no longer our federal overlords, but they’re now the Official Opposition even with only 99 seats (another plus from me). With Harper still remaining as MP, there’s no doubt, despite what experts might say, that he will exercise considerable and continued influence on his party, especially including his successor who will have to labour under his massive legacy and influence. But worse, perhaps, was the fate of the other parties.

The Grits are back, and with a majority of all things! It’s as if they haven’t learned from their past history of corruption, scandal and opportunism (this coming from someone who never experienced Grit rule). Rather, if there’s any lesson they learned from this election, it’s that a handsome face plus an effective campaign equals victory. It would’ve been better if they remained in third-place wilderness a little longer in order to learn about humility and what a political party should properly be. Now, with managing a leap from third place to government in a short time, for the first time (which would’ve been better appropriate for the NDP), the event of the victory going into their heads won’t be surprising. The corrupt interests have learned that good hair and saying all the right words can win power, without the need for introspection and subsequent action.

It looks to be the same lesson the New Democrats learned — in defeat. The party returned to its more familiar third place in this election, after that surprising and eventually short-lived “Orange Crush” in 2011 brought, also, by the leader’s charisma and effective campaigning. To those saying that the NDP would’ve won had Jack Layton lived, it would’ve been more of a split anti-Harper vote. What made this loss sadder for this infrequent blogger (and still does) was to see all NDP candidates in the three ridings near or within residence (Surrey Centre, Fleetwood-Port Kells, Surrey-Newton) swept out by la vague rouge. Perhaps the most painful was Surrey-Newton, where what could have been continued change and reform saw instead the return of an old politico who, from what I know, didn’t exactly have a credible and admirable record in his previous terms. It was only small consolation to see the two New Westminster ridings (another place where a personal connection exists) remain orange. Where does this leave the party? Would it learn from the perceived “rightward” drift under Thomas (not Tom) Mulcair? Even after choosing to stay as leader, will he remain for some time?

If anything, this huge disappointment was equalled by the disappointment with the Green party, no matter the spin. It hoped to win a few seats, mostly in B.C., with Victoria the most possible seat. Now, the only other Green seat in the House by the start of the campaign — Bruce Hyer’s Thunder Bay–Superior North which came about by floor-crossing — also went red. Given that we have a Grit majority, any hopes Elizabeth May and her supporters entertain of exercising an influence on the incoming government will be dependent on said government, regardless of the “cooperating” image Justin had during the campaign (the petition calling for May’s appointment as Environment Minister would’ve become more possible under a coalition government).

Never mind that it only got ten seats and failed in its goal to regain official party status (or Gilles Duceppe’s second resignation, I later learned) — le Bloc a retourné from its surprising loss in 2011; it would’ve been better had they retained their previous seat count or less. Does this mean the return of Québec sovereignism? For one thing, it has only taken other forms, and hopefully it will become one that will broaden its scope to include all Francophone interests on this side of North America.

So where does this all lead to? With a non-Harper majority for the first time, one hopes to see a complete reversal of all of the previous government’s policies. On the other hand, with the fact that the Liberals still haven’t learned from their not-so-completely great past as the “natural governing party,” and a few actions from the younger Trudeau himself such as support for TPP — not to mention that he strikes me as someone easily swayed over by more powerful forces — any hopes attached to him by progressives may either become pure disappointment or half-satisfactory laws.

A big post of apology

To anybody who sees or reads (or encounters) this blog:

First of all, I would only like to say that I apologise for not having posted anything here, not even of the least value, in this blog for a long period of time.

This isn’t meant to indicate that this blog is closing, there are no plans for that. It’s just that I cannot make the excuse that other bloggers have the right to make which is “busy lives.” On the other hand, weeks that should’ve been spent writing – blogposts, short stories, articles – as well as similarly important things to do for summer like job employment have been spent instead in countless times visiting FB and Twitter, reading and accumulating much stuff both interesting and not; the only important literary activity I’ve done this hot season are poems designed for open mics in literary events.

I actually have a lineup of blogposts here, it’s just that I haven’t done much with them. So I can only hope that God and time will still be available for me to help do those blogspots, articles, and short stories. To God be the Glory!

Sincerely,

Idrian

 

 

Agents and chilaquiles

The Agents of S.H.I.E.L.D. are waiting…for my article to appear. Courtesy of The Hollywood Reporter

Long delayed. Here are my latest Other Press articles about Agents of S.H.I.E.L.D. and La Conquistadora in Surrey, B.C. Kung papalarin, magagawa rin ang talaang-blog tungkol sa pangalang “Filipinas” at ang kuneksyon ng ating bansa sa Amerika Latina.

Buháy na país, búhay ng país: isang makabansang pagsusuri sa apat na gawa ni Tonel

Constructivo. Mula sa/Courtesy of Cuban Art News

 

Maraming mga nasabi at maaaring sabihin tungkol sa mga gawa ng Kubanong pintor at iskultor na si Tonel. Isang komentaryo sa machismo at kasarian, sa kapitalismo at mga epekto nito sa daigdig at mga lipunan nito. Karamihan sa mga kuru-kurong ibinigay sa kanyang mga gawa ay maaaring tawaging progresibo, o pagtutol sa mga mapang-aping sistema ng kasalukuyang daigdig, maski ito’y Kapital, rasismo o seksismo. Ang isang uri ng pagsusuri na sa tingin ko’y hindi pa ginagamit sa pagtingin sa kanyang mga obra ay ang uring makabansa.

Hindi kailangang mangahulugan na dapat patungkol sa bansa o kung paano pinupuri at dinadakila ang bansa ng isang pinta o lilok ang isang makabansang pagsusuri. Maaari ding mangahulugan ito na obserbasyon at eksaminasyon sa mga katangiang positibo at negatibo ng bansa na pinapakita ng gawa, isang kritika sa mga hindi kasiya-siyang aspeto ng bansa at, kung kasama rin sa obra, mga mungkahi o isang ideal bilang lunas sa mga aspetong iyon. Sa maikling salita, layunin ng makabansang pagsusuri ng isang obra ang tingnan ang mga natatangi’t iba’t-ibang bahagi ng isang bansa, mabuti at masama, na kinakatawan ng obra at alamin kung anong komento tungkol sa bansa ang ibinibigay ng obra, kung meron.

Susuriin ng pagsusuring ito ang apat sa mga gawa ni Tonel. Ito ay ang Constructivo (“Konstruktibo,” 1994/2012), Mucho color (“Masyadong maraming kulay,” 1992/2012), Pais deseado (“Bansang nais,” 1994/2012) at Error de la estrella (“Pagkakamali ng bituin,” 2012). Pinapakita ng mga obrang ito ang mga positibo’t negatibong aspeto ng bansa, nasyonalismo nito at mga bunga nito, pareho sa mga kontekstong Kubano at ng ibang mga bansang kabilang sa tinatawang na papaunlad na daigdig.

Mas napapakita ng Constructivo ang mga katangian ng nasyonalismo. Isang bloke ng semento na pininturahan ng mga kulay ng bandilang Kubano at kontra sa blangkong pader. Sa unang tingin, nangangahulugan ito ng pagkakatangi ng Kuba, na tumatayo ang mga kulay nito laban sa kawalang panlahat ng iba, at sa gayo’y hindi nakikisama sa pagkakaraniwang iyon. Ang katunayan na “matibay” ang uri ng bandila ay kumakatawan din sa pagkatibay ng pagkakakilanlang Kubano. Ngunit kung titingnan sa ibang dako, may malungkot din itong kahulugan. Matibay nga ang identidad at hindi nahahalo sa iba’t nawawala, ngunit ang kalalabasan nito’y pag-iisa. Ang mapilit at malakas na pagpapanatili ng identidad at kasarinlan laban sa pwersang mapagpareho, sinisimbolo ng blokeng sementong nakahilig (o kontra) sa malawak na kawalan, ay humahantong sa pagiging blokeng nag-iisa, naiiba nga pero walang mga kasama.

Tinututok naman ng Mucho color ang mga ilaw nito sa mga kadalasang pananaw ng Kanluran, partikular sa Hilagang Amerika, tungkol sa Kuba. Mapanuya ang instalasyon sa kahulugan nito at mga tinatamaan nito. Masyadong maraming kulay nga ang napapakita ng Kuba – mga kulay na binubuo ng pulang kupas o buo at halos hindi-makitang krokis ng isla. Nakaturo ang ilaw sa imahe ng Kuba, pero sa katotohanan ay nakaturo ito sa tumitingin at kanyang mga nabuo nang mga pananaw. Pinapakita ng gawa ang mali, hindi-buo at estereotipikong mga pananaw natin tungkol sa Kuba, at pati rin sa mga ibang bansa sa papaunlad na daigdig. Ngunit tinututok din ng gawa ang mga ilaw nito sa Kuba. Meron ba kayang mga kilos o asta na nagpapanatili lang sa maling imahe? Meron kayang ginagawa ang mga Kubano para maalis ang estereotipo?

Pinakapositibo sa lahat ng mga gawa dito ni Tonel ang Pais deseado, pareho sa Kubang pinapakita nito at sa kalagayan ng larawang pinapakita. Iba’t ibang mga lilok, pigurin at obra ng mga bihasang artisano ang bumubuo sa mapa ng Kuba at ang pamagat ng gawa. Hindi lang nito pinapakita ang dibersidad ng Kuba kundi pati ang katatagan ng dibersidad na ito at ang pagmamalaki nito ng mga tao. “Ito kami,” sabi ng mga Kubano, “at ipinagmamalaki namin ito at hindi ito ipagpapalit sa anuman!” Pinapakita rin ng proyekto at ng katotohanang nagtulung-tulong si Tonel at mga artisano sa paggawa nito ang kolaboratibong kalikasan ng pagkakakilanlang Kubano.

Bumabalik sa tema ng mga maganda’t masamang nadudulot ng nasyonalismo ang Error de la estrella. Kadalasang iniuugnay ang mga bituin sa mga kaisipan ng pangarap at mas magandang bukas. Sa kaso ng ilustrasyong ito, kumikislap nga ang mga bituin, ngunit isa sa kanila’y sinugatan ang nakalarawang ulo ng tao. Higit pa, may mapanganib na katangian ang mga bituin. Pinapakita dito na maaaring maging isang maganda’t maliwanag na gabay tungo sa mas magandang bukas ang nasyonalismo, ngunit pwede rin nitong sugatan ang nanininiwala dito. Maaari itong magdala ng mga trahedya sa tao at humimok sa tao na gumawa ng mga trahedya sa iba. Mapanuya nga ang obrang ito sa kahulugang kung anong mabuti ay maaari ding magdala ng masama.

Mula sa isang makabansang perspektibo, itinatanghal ng mga gawa ni Tonel ang maganda’t pangit sa isang bansa at sa ideya ng nasyonalismo. Kung meron mang payo na pwedeng ibigay ang mga gawang tinalakay rito, ito ay ang pangangailangan na maging maingat at normal – hindi jingo – sa pagtingin sa ating mga bansa’t nasyonalismo.

 

“Nada,” pero meron pa: isang pagsusuri sa pelikula ni Juan Carlos Cremata Malberti

Mula sa/Courtesy of fandor.com

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sa ilalim man ng diktadurya o demokrasya, masasabing ang karanasan ng tao sa modernong panahon ay kasing-kulay ng itim-at-puti o gris na pelikula. Araw-araw tayo’y naglalagay ng mga selyo sa mga sobre na parang mga makina o robot. Tanging libangan natin pagkatapos ng nakakaantok at nakayayamot na gawain ay panoorin ang nakasisigla’t walang-lamang payo ng sikat na psikologo sa telebisyon, o hintayin ang koreo na mag-aalis sa atin mula sa ating walang-buhay na eksistensiya. Sa ganitong klaseng buhay, maaaring tayo’y sumuko sa itim-at-puti na buhay o pilitin natin, sa abot ng ating makakaya, na bigyan ito hindi lang ng kulay kundi pati na rin ingay at ganda. Tulungan at palakasin ang loob ng mga nanghihina, sa pamamagitan ng ating mga salita. Bigyang himig, luha o guhit ng krayola ang mga gris na pader. Mga usok, pagsabog, kaartehan at mga eksenang wala sa lugar na pumuputol sa palagiang maayos at nakayayamot na daloy ng kwento. Ang pangangailangan ng paggawa ng kabutihan at kagalakan sa isang daigdig na hindi mabuti o may galak – ng pagbabago sa isang walang-kilos na mundo – ang pangunahing tema ng pelikulang Nada (“Wala”) ng Kubanong direktor na si Juan Carlos Cremata Malberti, na parehong makikita sa mga tauhan, kuwento at istilo ng pelikula.

 

Isang karaniwang empleyada sa isang opisinang postal sa Habana si Carla Perez. Ang tanging trabaho niya bawat araw ay magtatak ng selyo sa mga sulat na ipapadala sa kanilang mga destinasyon. Tanging libangan niya mula sa nakayayamot na trabahong ito ang psikologong nagbibigay ng magandang payo sa telebisyon – o telebisyon sa kalahatan – at paghihintay sa bisa na magdadala sa kanya sa Estados Unidos. Isang aksidenteng pagtatak ng kape sa isang sulat ang magbabago sa buhay niya. Nang matuklasan niyang sulat ito ng pamamaalam sa isang propesor ng dati niyang estudyante at karelasyon – na sa tingin ni Carla’y hindi maganda o positibo – dinesisyon niya na gumawa ng pekeng bersyon ng sulat, gayahin ang istilo ng pagsusulat ng orihinal, mas positibo ang tono kaysa sa orihinal, at ito ang ipadala sa tatanggap. Sa ‘di-boluntaryong tulong ng kartero at katrabahong si Cesar, sinubukan ni Carla na gawing mas mabuti ang buhay ng mga tao sa lungsod sa pamamagitan ng kanyang mga pekeng sulat. Ginawa niya ito sa kabila ng ilang mga balakid, kasama na ang tiranang tagapangasiwa ng opisinang postal, isang kapitbahay na walang pinag-uusapan kundi ang kanyang buhay, isang ‘di-inasahang bunga ng kanyang gawain sa sikat na psikologo, at ang patuloy na paghihintay para sa bisa.

Makikita sa dalawang pangunahing tauhan ang tema ng pagbabago. Sa kanilang dalawa, si Cesar ang nagsisilbing koneksyon ng mga manonood sa pelikula. Sa kanyang kawalang-interes at gusto na sumali sa raket ni Carla, kinakatawan ni Cesar ang karaniwang tao sa modernong lipunan, na mas iintindihin ang sariling mga gawain kaysa lumahok sa pagbabago sa kanilang kinagagalawan. Isa pang patunay sa ginagampanan niyang papel ang madalas niyang pakikinig sa “player” niya sa mga una niyang eksena, komportable sa sarili niyang daigdig, komportableng walang nababatid sa paligid niya; maaaring isama rin dito ang kanyang reaksyong sinikal sa naging bunga ng pekeng sulat sa psikologo. Sa kabilang dako, kinakatawan ni Carla ang pangarap ng karaniwang tao na makagawa ng pagbabago sa paligid niya. Makikita ito sa simula pa ng pelikula sa pamamagitan ng kanyang itsura – sa ayos ng kanyang buhok at pananamit – na ibang-iba sa karamihan ng tao doon. Patunay rin sa kanyang mapagbagong pagkatao ang hindi niya pagtanggap sa kanyang sitwasyon at kagustuhang umalis sa kanyang lugar, kumpara sa iba na sa karamiha’y tanggap ang kanilang kinalalagyan sa buhay. Buong lakas niya’y binigay niya sa gawain ng pamemeke ng sulat nang pinasok niya ito. Makikita ito sa eksaktong pagkopya niya sa istilo ng pagsusulat at kung anong uri ng “pagtutuwid” ang ginawa niya sa mga sulat. Dagdag pa sa katunayan ng kanyang pagiging mapagbago ang pagkakatwa ng kanyang mga kilos. Isang magandang halimbawa ang pagtawa niya sa insidente ng “feedback” ng mikropono sa pagtitipon ng mga empleyado ng koreo, nang tapos na ang iba sa pagtawa. Sa huli, mismong “pagbabago” ang nagbago sa mga tauhan. Naimpluwensiya ni Carla si Cesar na gumawa ng kanyang sariling pagbabago sa pamamagitan ng kanyang pagsisikap sa pagsusulat. Ang pagdating sa wakas ng kanyang bisa ay nagdulot kay Carla na tuluyang lisanin ang Habana at wakasan ang kanyang panahon ng pamemeke ng sulat. Sa mismong katangian ng dalawang tauhan at ang tugon nila sa kanilang mga aksyon at mga aksyon sa kanila, makikita ang kahalagahan ng tema ng pagbabago sa pelikula.

Deretso ang kwento pagdating sa pagtalakay sa tema. Layon ng dalawang bida na magbigay kulay at buhay sa kanilang lungsod sa pamamagitan ng mga pekeng sulat, at nandiyan ang mga pwersa ng reaksyon para pigilin ang pagtagumpay ng mga bida at panatilihin ang kasalukuyang ayos ng mga bagay. Nangunguna sa kanila ang tiranang si Cucha Cervera, ang bagong tagapangasiwa ng opisinang postal na pinagtratrabahuan nina Carla at Cesar. Mukhang walang ibang hangad si Cucha kundi ipamukha sa bawat empleyado sa opisina kung sino ang boss at ipataw ang kanyang mga gusto doon. Sina Carla at Cesar, mga alagad ng pagbabago sa opisina, ay mga panganib sa kanyang plano na panatilihin ang kaayusan ng opisina, o kung tutuusi’y lalong paghihigpit ng kaayusang iyon. Isa pang kinatawan ng mga naghahari sa kasalukuyang sistema, na dapat ipunto dito, ay ang mga ‘di-makitang kapangyarihan sa likod ng hindi-agarang pagproseso ng bisang papasok kay Carla. Kung kinakatawan nina Cucha Cervera at ng mga nasa likod ng bisa ang mga pinuno ng kasalukuyang kaayusan, kinakatawan naman ng ibang mga kontrabida, sa kanilang sariling paraan, ang mga biktima nito. Matatawag na kontrabida ang kanang-kamay ni Cucha na may ‘di-karaniwang problema, dahil aktibo siyang tumutulong sa mga balak ng boss niya, at ang madaldal na kapitbahay ni Carla, dahil ang pagpapakita niya ay laging nangangahulugan ng sakit sa ulo, o tulog, para sa bidang babae. Sila’y mga biktima ng sistema sapagkat wala silang tiyak na ginagawa para malutas ang kanilang mga problema na maaaring bigay ng sistema: mukhang tanggap ng kanang-kamay ang kanyang kondisyon, samantalang hanggang daldal lang ang ginagawa ng kapitbahay bilang lunas sa kanyang mga problema. Ang kwento ng Nada ay ang laban sa pagitan ng mga pwersa ng may-buhay na pagbabago at mga pwersa ng patay na sistema.

Bukod sa mga tauhan at kwento, makikita ang pagdidiin sa tema ng pagbabago sa istilo ng pelikula. Hindi nababagay ang Nada para sa manonood na gusto ang mga pelikula niya’y klaro at normal ang daloy at itsura. Pinalalamutian ng mga makukulay na guhit ng kidlat at pagsabog ang itim-at-puti na pelikula. Hindi “normal” sa karaniwang kahulugan ang pagganap sa ilan sa mga tauhan, tulad ng naunang tagapangasiwa na “esplosibo” ang pamamahala sa opisina at ang nakakalokang babaeng bantay ng opisina niya. Ang pagpapakita ng panloob na monologo ni Carla ay ipinapakita sa paraang nakagigitla at nakakagising sa manonood. Pinapakita ang iba’t ibang mga uri ng pelikula, tulad ng drama at komedya, katabi sa bawat isa sa paraang mahihirapan ang manonood na tingnan sila sa lohikong pamamaraan. Isang kuwadro sa uring pelikulang-tahimik ang nag-uulit sa sinabi ng isang tauhan, isang kasangkapang pangatog sa manonood mula sa kanyang pasibang panonood. Ang hindi maayos at regular na istilo ng pelikula, kasama ang mga eksenang pumuputol sa normal na pagtakbo ng kwento, ay sadyang dinisenyo para ipaalala sa mga manonood sa “tunay na oras” ang tema ng pagbabago.

Sa mga tauhan, kwento at ayos ng pelikula, hinahatid ng Nada ang mensahe ng pangangailangan na makagawa ng magandang pagbabago sa lipas na paligid. Hindi ito kailangang maging malaki o rebolusyonaryo; kahit mga simpleng gawa tulad ng pagbibigay-ngiti sa kapwa tao ay naglulunsad ng mga malalaking saluysoy sa lawa. Sa kanilang sariling at maling paraan, pinapakita ng mga bida ng Nada ang kahalagahan ng diwang mapagbago sa araw-araw sa mundong ating kinagagalawan.

 

Multiculturalism and Canadian identity

Something that has been delayed in issuing here for too long: my latest Other Press article, from last month’s issue, about multiculturalism in this country. Hope you like it.

Musings of A Canadian Nationalist (or, a Prose Poem Attempt)

They say the Canadian nationalist is dead. Or extinct. Or irrelevant. Or plain unnecessary. They say he or she is no longer needed in this globalised age, that at best the Canadian nationalist advocates for what’s impossible, at worst an enemy of diversity. The Canadian nationalist may have been relevant for the sixties and seventies, when this country was just trying to find (again) itself, but no longer so today. Hey, maybe the goals of the Canadian nationalist have been achieved. This country is now distinct from the United States in numerous ways, like in healthcare, importance of military, the “French fact,” our reputation for tolerance and open-mindedness.

Or maybe not.

Well, take a look at it. Most of what we think as “Canadian identity” came from a party that was historically until recently, pro-US. And human rights, individual liberty, all those things? They don’t make this country different from the US. And now, the current Conservatives are implementing emphasis on the military, less government and deregulation – things no different from the Republican party. Some say this country is “America-lite.”

If that’s the case, then why Canada? Why the need for this country to exist? Why not just join Uncle Sam’s embrace? Healthcare? Well, that was a recent phenomenon – not much accepted in the days before Mr. T. Douglas established it (or maybe I’m wrong, but that was piecemeal!). Parliamentary democracy? The monarchy? We don’t think much of them as special, anyway, except on events where they are celebrated. How about Quebec? Its fate different than Louisiana’s? Remember, Quebecois desire to separate is strong.

Why Canada?

I think the Canadian nationalist is still relevant in this day and age. Regardless, arguably, of the ideological leaning – “old” Tories who still see this country as based on the ideas and principles of Sir John A., or those coming from the New Left whose nationalism is of course, more left-leaning. And even those patriots from the Liberal party and other groups.

What matters most here is that, if this country is ever to be truly relevant in this day and age where globalisation has made everything minor and irrelevant that which is not in-tune with it, if Canada is ever to truly assert itself on the crowded stage, the Canadian nationalist, the first defender of this country, its front-line defence, is still important and necessary.

“Just a good place to live”

So said Donald Creighton in an interview with Charles Taylor for the latter’s 1982 book Radical Tories. Though I can’t answer on behalf of all recent immigrants to this country, not even those from my country of origin, I can do say that this phrase best describes my impression of Canada upon arrival – and I think, by extension, of other recent immigrants as well.

What was my impression of Canada? I remember reading a holiday destination guide back home where the section on Canada occupied a single page; it mostly emphasized nature spots in its pictures and destination choices. My mom thought, and still thinks, of Canada as a better place than the United States in terms of its healthcare system and the politeness/respectfulness of its people, and I share the same opinions as well. We thought of Canada as a better place than the United States, not in terms of comparing one country’s greatness with another’s, but on how better Canada is on internal things. We saw Canada as better than the United States in terms of healthcare than on military strength or international influence.

This is the impression that my family still has about this country, and the same can be said as well for other immigrants, especially those from poorer countries. For us, Canada is a land of opportunity, a place where we can do those things and achieve those goals that we’ll never do and achieve had we remained in our homelands. This is a country where one can feel secure, that no one will just barge in on their doors or fire bullets into their houses with impunity. In terms of corruption, Canada is still better compared to the countries where many of us come from. Politically, Canada is enviously stable. Economically, we see it as a First World economy. In societal terms, Canada is populated by people who are, for the most part, respectful, disciplined, polite and tolerant of each other. This country’s tenet of multiculturalism is an envy of the world, an example for countries torn by ethnic and religious strife.

This country is indeed a paradise for us.

Not until some time later did I begin learning more about this country beyond those rosy impressions. From the media and school, I started to learn about the Canada one will never know from the immigration agency’s brochures. True, it is well-off compared to other countries, but it isn’t a reason to rest on maple wreaths. More so than in previous years, Canada has experienced stress and conflict on a variety of areas. Economically, the country still continues to rely on natural resource exports as mainstay of its economy, despite all those “knowledge economy” proclamations – retail exists side by side with oil & natural gas development and export. Politically, scandals & other affairs have gotten worse on all three levels. Then there’s also the social and ethnic tension between the well-off and not, “visible minorities” and those who’ve been here for centuries. And let’s not forget the condition of the Aboriginal peoples.

I also learned about the history of Canada, that there are many interpretations of it and each has it own implications for this country. There are those who tell the Canadian story as a gradual process of independence from Britain and friendship with the US. There are others who talk about the neglected and suppressed voices of this story from minorities of various backgrounds. Then there are those who talk of Canada as an attempt at creating a different society from the US, the opposite of the liberal individualist Union. Each interpretation has its implications about the fate of Canada, the nature of its society and the degree of its independence globally. The story that guarantees the sovereignty and common well-being of Canada must be maintained.

Still, most of us – recent immigrants and those living for generations – see Canada as “a good place to live.” We never think of this country on grand terms, that it can be more than a country of politeness, respectfulness and gentleness. Someday, that day will come, but when, nobody knows.